Zapewne dobrze pamiętacie jak to Rosja jeszcze w 2010 r. chwaliła się sukcesem - zbudowaniem „swojej, suwerennej demokracji”. Aktualnie, w 2015 r. Rosyjska Federacja może się pochwalić nowym osiągnięciem - udało się jej wprowadzić własny, absolutnie suwerenny system finansowy. Napływ pieniędzy z zagranicy przestaje mieć znaczenie i nawet zanika – obrót towarowy jest w istocie prawie naturalny. Praktycznie wszystko co Rosja otrzymuje ze sprzedaży ropy i gazu, jest wwożone w postaci różnych towarów, a różnica w pieniądzu jest wywożona zagranicę. Suwerenny system finansowy Rosji charakteryzuje się wymianą naturalną!
Jednocześnie Rosja jest całkowicie zależna od ceny na ropę naftową, z którą jest sprzężona cena gazu.
Według analizy znanego finansisty rosyjskiego Andrieja Mowczana, dyrektora Carnegie Moscow Center będącego regionalnym partnerem Carnegie Endowment for International Peace w Waszyngtonie, 67-70% PKB Rosji jest zależne od ropy naftowej.
Tę zależność uwidacznia szereg wykresów.
Dynamika dochodów skonsolidowanego budżetu RF i cen na ropę WTI. Dobrze jest widoczna zależność zmian dochodów budżetu od zmian cen na ropę naftową.
Zależność tempa zmian rezerw złota i walut od dynamiki cen ropy.
I tu jest widoczna całkowita zależność od dynamiki cen na ropę. Od 2008 r. zależność staje się jednolita. Wykres wskazuje, że należy spodziewać się spadku rezerw na koniec roku.
Tempo zmian rosyjskiego PKB oraz tempo zmian cen na ropę. Całkowita zbieżność w obydwu wykresów.
Ciekawa jest analiza tych wykresów i ich związek z PKB Rosji przeliczonym na baryłki ropy. W 1991 r., kiedy to Rosja znajdowała się prawie na dnie kryzysu nazywanego tam okresem współczesnej smuty, część PKB niezwiązana z własnym wydobyciem ropy wynosiła 19, 5 miliarda baryłek (w cenach 1991 r.). Szczyt spadku pojawił się w 1999r., kiedy to niezwiązana z ropą część PKB nie osiągnęła nawet 8 miliardów baryłek.
Dynamika PKB Rosji w przeliczeniu na baryłki ropy.
Natomiast dzisiaj, w 2015 r., Rosja produkuje (bez uwzględnienia wydobycia) w przeliczeniu na baryłki o 16,7 miliarda baryłek mniej, czyli o 18% mniej aniżeli w 1991 r.
A jak wyglądają podobne wykresy dla Polski w porównaniu z Rosją?
Dynamika niezwiązanej z ropą części PKB Polski i Rosji wyrażona w baryłkach ropy.
W tym samym okresie Polska powiększyła swój niezwiązany z ropa PKB wyrażony w baryłkach ropy o 37%!
Z przeprowadzonych analiz wynika, że nawet rubel nie jest posłuszny działaniom centralnego banku Rosji, a stosuje się do cen na światowym rynku ropy i jego wartość w stosunku do światowych walut jest określona w 95% poprzez cenę ropy i inflację.
Przytoczone wykresy potwierdzają, że gospodarka Rosji zależy przede wszystkim od ceny na ropę naftową i gaz. Oczywiście polityka zewnętrzna i wewnętrzna Rosji też ma wpływ na stan gospodarczy i polityczny Rosyjskiej Federacji. Ta polityka, która jest aktualnie uprawiana przez Kreml prowadzi przede wszystkim w kierunku samounicestwienia Rosji.
Kierowana przez Putina Rosja wkroczyła na drogę, na końcu której oczekuje ją los Argentyny, czy nawet Wenezueli. Gospodarka rosyjska jest uzależniona od importu, maleje PKB, strumień dopływających na rosyjski rynek towarów zmniejsza się, potrzeby importowe będą wzrastać jeszcze bardziej, a ceny będą postępować za euro i dolarem. Infrastruktura będzie ulegała zmianie, asortyment oferowanych w sklepach towarów będzie się zmniejszał, przestępczość będzie rosła. Za jakiś czas trzeba będzie zabierać ze sobą wycieraczki z samochodu zaparkowanego przed domem, a później także koła.
A co będzie potem?
Potem Rosjanie zrozumieją co się dzieje z Rosją…
Szok zaopatrzeniowy. Ten los Rosji jest dobrze znany starszym Rosjanom.
Postkagebowskie elity zarządzające stacją benzynową pod nazwą Rosja nie zauważyły trendów rozwojowych światowej energetyki i nie przewidziały zupełnie zjawisk prowadzących do nieodwracalnego spadku światowych cen na węglowodory.
Podaż na ropę pod koniec 2014 roku była na poziomie ponad 95 mln baryłek/dzień. Popyt natomiast zatrzymał się na 93 i według wcześniejszych prognoz OECD mógłby osiągnąć 95 w 2016 r., a wtedy oferta przy cenie WTI 50 USD/ baryłkę miałaby wynosić 97 mln baryłek dziennie. Nie uwzględniono jednak w tej prognozie spowolnienia gospodarki Chin oraz wejścia Iranu ze swoją ropą na światowy rynek.
W przeciągu ostatnich 5 lat popyt na ropę rósł dwa razy wolniej niż podaż. Aktualna sytuacja wskazuje, że gospodarka światowa znajduje się na początku długiego cyklu niskich cen na ropę. A na końcu tego cyklu będzie już zupełnie inna sytuacja na rynku energii.
Zapotrzebowanie na ropę naftową nie będzie już znacząco wzrastało. Przed kilkoma laty tak prognozowano światową produkcję energii:
World Energy and Population Trends to 2100.
Pojawiają się już nowe efektywne i tanie baterie słoneczne i akumulatory, ekonomiczne silniki do samolotów, nastąpi masowa produkcja samochodów elektrycznych. A za 10 lat będziemy wspominać dzisiejsze ceny na ropę jako niezwykle wysokie.
Historyczna era ropy naftowej dobiegnie końca. Jej cena będzie wiele niższa od 40 USD za baryłkę.
Epoka odnawialnych źródeł energii obejmie świat. Na horyzoncie już wkrótce pojawi się Międzynarodowy Eksperymentalny Reaktor Termonuklearny ITER. No i prawdopodobne staną się zupełnie nowe źródła energii na bazie niskoenergetycznych reakcji jądrowych LENR - Low Energy Nuclear Reactions i inne.
Czy energetyczna rewolucja doprowadzi do upadku naftowo - gazowego imperium, a raczej „stacji benzynowej pod nazwą Rosja, która udaje, że jest krajem”, jak stwierdzili dwaj amerykańscy senatorowie John McCain oraz Lindsey Graham?
Czy Rosja powróci do uprawy lnu i „greczki” jako swoich głównych produktów?
- Nie sadzę.
Społeczeństwo rosyjskie otrzyma od historii kolejną szansę zmiany własnej mentalności i powrotu do swoich europejskich korzeni i rozwoju w rodzinie demokratycznych krajów Europy.
Jestem tego pewien!
Appendix:
Malkontent może zapytać: „A co będzie z rynkiem gazu”?
Nie ma potrzeby martwic się. W ramach solidarności państw i narodów Unii Europejskiej, a przede wszystkim narodu niemieckiego z polskim, Gazprom w dniu 4 września podpisał umowę o budowie trzeciej i czwartej nitki gazociągu po dnie Bałtyku Nord Stream II z Rosji do Niemiec. Jego roczna moc przesyłowa 55 miliardów m3 ma być osiągnięta w 2019 r. Kierując sie solidarnością europejską, Niemcy mają zwolnić lądową część tego gazociągu z obowiązujących w UE praw t.j. z reżimu trzeciego pakietu energetycznego UE.
Rosyjskie publikatory jawnie piszą, że dzięki temu gazociągowi będzie można skończyć z tranzytem rosyjskiego gazu do Europy przez Ukrainę. Gazociąg Jamalski też prawdopodobnie może stać się nieprzydatny.
Czy Europa zostanie skazana na rosyjski gaz dostarczany poprzez Niemcy?
Ależ nie! Proszę spojrzeć na poniższą ilustrację:
The Sabine Pass LNG export terminal.
Każdy będzie mógł tam zamówić i kupić po przystępnej cenie gazu tyle, ile tylko zechce!
